Organisatieontwikkeling
In 2024 hebben we de basis op orde gebracht in onze organisatie. De aansturing is veranderd door het aantreden van een tweehoofdige directie. Daarnaast is ervoor gekozen met één managementlaag minder te gaan werken. Hierdoor is verantwoordelijkheid lager in de organisatie komen te liggen en zijn de lijnen korter. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over de aansturing en de monitoring van onze werkzaamheden, waardoor we meer overzicht hebben en beter kunnen sturen. De nieuwe directie heeft drie verbetersporen bepaald namelijk:
Voor alle drie de verbetersporen is een plan van aanpak gemaakt en zijn de eerste acties ten uitvoer gebracht. Deze zullen later beschreven worden. |
---|
Informatievoorziening
Met de digitale transformatie werkten we in 2024 aan vijf doelen.
Momenteel ontwikkelen we onze werkwijze door, waardoor doelen kunnen worden bijgesteld. In 2024 is veel gebeurd. Hieronder staat een terugkoppeling op hoofdlijnen. In 2024 is een (concept) visie op dienstverlening opgesteld die kaders geeft voor de digitale transformatie. Daarvoor realiseren we nieuwe tools. Bijvoorbeeld het vernieuwen van de telefonie centrale voor een betere bereikbaarheid. In februari 2025 nemen we deze in gebruik. Met een pilot onderzoeken we de mogelijkheden voor delen van statusinformatie (track&trace) via ‘mijn zaken’. Begin 2025 krijgen we de uitkomsten daarvan. Na de aanbesteding hebben we een nieuw zaaksysteem aangeschaft. Dit wordt in 2025 geïmplementeerd. Daarmee kunnen we straks aanvragen van klanten (bijvoorbeeld subsidies of informatieverzoeken) efficiënter afhandelen. Open transparant en veilig zijn. Bijna al het werk van de gemeente is tegenwoordig digitaal. Met onze vijfjaarlijkse vervangingscyclus hebben we onze computersystemen extra goed beveiligd, zodat de kans op geslaagde cyberaanvallen klein is. Mocht het toch gebeuren dan hebben we betere herstelmogelijkheden, waarmee de kans op informatieverlies kleiner is. We optimaliseren ons werk met innovaties. We hebben een robot die WOZ bezwaren automatisch inboekt; kunstmatige intelligentie die nieuwe bouwwerken signaleert op luchtfoto’s. Daarnaast verbeteren we het gebruik van Microsoft 365 waarmee we beter met elkaar kunnen samenwerken, altijd onze informatie beschikbaar hebben en digitaal overleggen. Alle randvoorwaarden zijn aanwezig om onze collega’s naar MS Teams te verhuizen. Informatie op de netwerkschijven schonen we op en zetten we waar nodig over. De samenleving is steeds meer gewend aan digitaal zaken doen. Van deze kracht maken we gebruik. In het sociaal domein regelen inwoners veel uitkeringszaken zelf en digitaal. Dat scheelt ons veel werk en is voor onze inwoners een stuk makkelijker. We zoeken naar een participatieplatform waarmee we makkelijk contact en samenwerking met onze inwoners kunnen vinden. Wij als organisatie volgen de digitaal vaardige samenleving met onze digitale cultuur. Misschien wel ons belangrijkste doel. Zien en pakken we technologische kansen? Zijn we allemaal digitaal vakman binnen de gemeente? Zo gaan we anders en efficiënter werken Onze digitale cultuur is het vliegwiel voor de vier andere doelen. Met het project I in het Hart geven we vorm aan het verbeteren van onze digitale cultuur. Met de digitale transformatiemarkt hebben we collega’s geïnspireerd en getriggerd om te kijken naar wat de digitale transformatie hen te bieden heeft en kan opleveren. Op dit moment werken we aan onze volgende roadmap met projectactiviteiten en mijlpalen planning waarmee we invulling geven aan de doelen van de digitale transformatie. |
---|
Planning en control
In mei 2024 heeft de gemeenteraad de nieuwe nota planning en control 2024 “een integrale en koersvaste blik op de toekomst” vastgesteld. In de deze nota hebben we de basis gelegd voor hoe we ons gaan ontwikkelen tot een koersvaste en lerende organisatie met effectieve besluitvorming. Dit door o.a.:
We hebben in 2024 het programmatisch en opgavegericht werken verder vorm gegeven, voorbereidingen getroffen voor de wijziging van de organisatiestructuur per 1-1-2025 en we hebben een aantal sturingsinstrumenten geïntroduceerd. Zo zijn we in 2024 begonnen met het opstellen van en werken met afdelings- en opgaveplannen. Deze plannen gaan een prominente rol in onze planning en control cyclus innemen. Daarnaast zijn we gestart vanuit deze afdelings- en opgaveplannen een mijlpalenplanning te maken waarin we vastleggen wanneer we de belangrijkste processen, activiteiten in 2025 realiseren. De Mijlpalenplanning geeft hiermee inzicht in wat ons te doen staat. |
---|
Communicatie
In het college en de gemeenteraad lagen grote besluiten voor, met een grote maatschappelijke impact. Daarin speelde ook communicatie een belangrijke rol. Dat wil zeggen: inwoners helder uitleggen wat we gingen doen, wat onze rol is als gemeente en welke besluiten we - waarom - namen. Maar ook: het gesprek met inwoners faciliteren en de participatie mede bevorderd. Daarnaast hebben we ter ondersteuning van de nieuwe directie, fors ingezet op interne communicatie (ook rondom de organisatieontwikkeling). Dat heeft bijgedragen aan meer richting en duidelijkheid op de werkvloer. |
---|
MOOI overheidsbemiddeling en klachtenafhandeling
Het jaar 2024 was het eerste jaar waarin MOOI Overheidsbemiddeling (de voormalige regionale mediatorpool) volledig operationeel was. Als deelnemende gemeente hebben we hiervan gebruik gemaakt voor onder andere de begeleiding van een omgevingsgesprek, een evaluatie met een adviesraad en een burengeschil waarbij we zelf ook partij waren. Daarnaast is onze interne mediator tegen betaling ingezet voor zaken in andere gemeenten. Dit heeft geleid tot een mooie balans en is een meerwaarde voor onze dienstverlening, waarbij het voeren van goede gesprekken wordt gestimuleerd. Voorgaande sluit naadloos aan op het verbeterspoor dat we als organisatie ingezet hebben met dienstverlening, onder andere op het gebied van klachtbehandeling. In 2024 hebben we een nieuwe klachtcoördinator geworven die in 2025 zal beginnen. De functie is geüpgraded, met als doel stappen te zetten in een nieuwe klachtenregeling, een betere herkenning van klachten en een grondigere analyse van signalen die tijdens de klachtbehandeling naar voren komen. Dit alles met als doel om structurele verbeteringen door te voeren, zodat dergelijke klachten in de toekomst niet meer nodig zijn. |
---|
Mens en organisatie
In 2024 is programma 7 omgebogen naar 3 verbetersporen waarvan één spoor ‘vitale en professionele medewerkers is’. De ambitie van dit spoor luidt als volgt: ‘Bij Horst aan de Maas werken vitale en professionele medewerkers die hier met plezier en passie werken’. Deze ambitie hebben we vertaald in 4 strategische thema’s: In 2024 hebben wij hiervoor het volgende gedaan;
Deze mix van inzet en middelen heeft ertoe geleid dat we in 2024 105 vacatures hebben weten in te vullen. We hebben 93,3% via reguliere werving (zelf) weten in te vullen en met de hulp van bureaus hebben we zelfs 99,9% van de vacatures weten in te vullen. Onze interne doorstroom bedroeg 16,2%. 2. Behoud van medewerkers
Leren en ontwikkelen
3. (Persoonlijk) leiderschap
4. Basis op orde
|
---|
Duurzaamheid (energiereductie, energielabels gemeentelijke panden)
Het vastgoed benodigd voor de bedrijfsvoering van de gemeente verwarmen we gasloos. Dat betekent dat het vastgoed van de gemeente (werf en gemeentehuis) CO2 neutraal is. De stroom die we inkopen is groen en duurzaam opgewekt, of op de eigen daken of van groene oorsprong met certificaten van oorsprong. |
---|
Fraude en integriteitsmeldingen
Het college heeft een verantwoordelijkheden met betrekking tot fraude in het kader van de controle van de jaarrekening. Dit type fraude bevat het opzettelijke handelen door één of meerdere personen binnen de gemeente, waarbij gebruik wordt gemaakt van opzettelijke misleiding om onrechtmatig of onwettig voordeel te behalen. Een voorbeeld is het betalen van valse facturen waarbij één of meerdere personen binnen de gemeente betrokken zijn.
Jaarlijks actualiseren we de inventarisatie van de frauderisico’s. Hierbij nemen we ook beheersmaatregelen op die fraude voorkomt. Daarnaast is er bij de interne controle per proces aandacht voor mogelijke fraude. Conform de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen wordt het college in kennis gesteld van de geactualiseerde frauderisico's inclusief beheersmaatregelen.
Integriteitsmelding: Eind 2024 zijn er vragen gesteld naar aanleiding van een grondtransactie waarbij er mogelijk een integriteitskwestie aan de orde zou kunnen zijn. In het daaropvolgende onderzoek zijn er geen onregelmatigheden geconstateerd. Vervolgens heeft de gemeente halverwege maart 2025 een signaal ontvangen met betrekking tot de financiering van deze grondtransactie. Daarvan loopt nu onderzoek dat zich in de afrondende fase bevindt.
Voorval buiten de gemeentelijke organisatie:
Californië BV
Er zijn onderzoeken gedaan naar de grondtransacties bij Californië BV in 2019 en 2020. De gemeente Horst aan de Maas is geen (direct) aandeelhouder van Californië B.V.
De aandeelhouders van Californië B.V. zijn LIOF, de LLTB, de Stichting Bevordering Tuinbouw Greenport Venlo en het Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo (OGV).
Gemeente Horst aan de Maas is aandeelhouder van OGV voor 8,3%. Via OGV is de gemeente door de interim bestuurder van Californië B.V. op de hoogte gebracht dat er een intern onderzoek is uit gevoerd door een extern bureau. De gemeente is einde 2023 op hoofdlijnen geïnformeerd over de uitkomsten van het externe onderzoek. De gemeenteraad van Horst aan de Maas heeft zelf ook een onderzoek ingesteld. Het onderzoeksrapport is behandeld in de raadsvergadering van september 2024.
Onderzoek zorgaanbieder
De MGR voert op dit moment namens de Noord- en Midden-Limburgse gemeenten een fraudeonderzoek uit bij de Mutsaersstichting. De raad is hierover geïnformeerd met het raadsvoorstel rond het continuïteitsplan van de Mutsaersstichting en het krediet dat daaraan gekoppeld is. De raad heeft dat raadsvoorstel behandeld en aangenomen op 18 juni 2024. Het fraudeonderzoek is een lopend onderzoek en op dit moment kunnen er nog geen uitspraken worden gedaan over de uitkomsten en mogelijke (financiële) consequenties hiervan. De eerste resultaten van het onderzoek worden na het zomerreces verwacht.
Rechtmatigheidsverantwoording
Afwijkingen boven de rapporteringsgrens van € 150.000 | x € 1.000 |
---|---|
+ voordeel | |
Lasten per programma | |
PROG-1 Vitale kernen | € -675 |
PROG-2 Een sterke sociale basis | € 3.092 |
PROG-4 Duurzaam Horst aan de Maas | € 5.751 |
PROG-5 Toekomstbestendige en innovatieve economie | € 1.565 |
PROG-6 (Arbeids)migratie en integratie | € 1.208 |
PROG-7 Gezonde, duurzame en ondernemende organisatie | € -5.041 |
Baten per programma | |
PROG-1 Vitale kernen | € 2.841 |
PROG-2 Een sterke sociale basis | € -1.263 |
PROG-3 Een natuurlijk & vitaal landelijk gebied | € 326 |
PROG-4 Duurzaam Horst aan de Maas | € -5.975 |
PROG-6 (Arbeids)migratie en integratie | € -692 |
PROG-7 Gezonde, duurzame en ondernemende organisatie | € 5.052 |
Overschrijding lasten bij kredieten | |
MIP investeringen 2024 | € -287 |
Toevoegingen en onttrekkingen reserves x € 1.000 | + voordeel |
R.1.02 Algemene reserve Onderhanden, toevoeging | € -650 |
R.2.01.04 Reserve bovenwijkse voorziening, onttrekking | € -700 |
R.2.01.03 Reserve strategische aan- en verkopen, toevoeging | € -1.972 |
R.2.01.06 Reserve poc-winsten, onttrekking | € 261 |
R.2.01.06 Reserve poc-winsten, toevoeging | € -1.614 |
R.2.02.30 Reserve Maasgaard, onttrekking | € 602 |
R.2.02.32 Reserve GKM, toevoeging | € 328 |
R.2.02.46 Reserve Programma Energiebesparing, onttrekking | € -375 |
R.2.02.48 Reserve Kwaliteitsfonds buitengebied, toevoeging | € -263 |
R.2.02.49 Reserve transformatie sociaal domein, onttrekking | € -431 |
Afwijkingen per programma boven de € 150.000
Voor de toelichting op deze verschillen wordt verwezen naar de programmaverantwoording per programma onder het kopje "wat heeft het gekost?".
De verschillende afwijkingen betreft meestal onderschrijdingen op lasten en baten die per saldo voor een belangrijk deel tegen elkaar wegvallen. Deze verschillen worden toegelicht en in deze jaarrekening en bij de vaststelling van de jaarrekening 2024 goedgekeurd en daarmee als tijdig gemeld en acceptabel gezien.
Overschrijding kredieten boven de € 150.000
Het betreft hier krediet voor MIP investeringen 2024. E chter via raadsvoorstel in 2021 is door de raad voor de periode 2022-2025 voor uitvoering duurzaamheidsinvesteringen voor onze accommodaties middelen beschikbaar gesteld. De uitvoering van deze investeringen zijn dus lopende. De overschrijding is op afgesloten projecten van toepassing, maar vallen nog binnen het totale budget dat is verstrekt en derhalve is dit niet onrechtmatig.
Afwijkingen mutaties reserves boven de € 150.000
De afwijkingen van de mutaties reserves zijn acceptabel. Het betreft mutaties die voortvloeien uit het gemeentelijk beleid dat is bepaald in de Nota Reserves en voorzieningen. Afwijkingen zijn met name ontstaan doordat bij de jaarrekening blijkt dat de benodigde onttrekkingen van reserves lager zijn dan begroot omdat betreffende projecten pas later worden uitgevoerd dan gepland.
M&O beleid
Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) is niet als apart overkoepelend beleid vastgesteld. In de diverse verordeningen van de gemeente Horst aan de Maas zijn regels vastgesteld om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen. Daarmee voorkomen we dat een overkoepelend M&O-beleid steeds moet worden aangepast aan nieuwe verordeningen die voor de verschillende terreinen worden vastgesteld. Door de controle op de verschillende processen en de daaronder liggende verordeningen hebben we een duidelijk beeld of er wel of geen sprake is van misbruik en oneigenlijk gebruik. Wij hebben geen constateringen op dit onderdeel gehad.
Aanbestedingswet
Conform het vastgestelde normenkader beperkt de interne controle zich tot de Europese aanbestedingen.
De normen die gelden voor de Europese aanbestedingen zijn:
- Voor werken: € 5.538.000
- Voor leveringen en diensten € 221.000
- Voor sociale en specifieke diensten € 750.000
Via een spendanalyse is voor alle crediteuren voor de jaren 2021 tot en met 2024 onderzocht in hoeverre er Europese aanbesteding aan de orde is. Uit deze spendanalyse blijkt dat er twee fouten zijn geconstateerd.
Het gaat hierbij om een fout van € 1,85 miljoen voor Crisisnoodopvang Oekraïners (CNO) in Swolgen. De gemeente Horst aan de Maas vindt het belangrijk om de vluchtelingen uit Oekraïne een tijdelijke (max. 48 uur) opvang te bieden. Na een kort verblijf gaan de vluchtelingen naar permante opvang. Gemeente Horst aan de Maas heeft als enige gemeente in Limburg deze opvangfaciliteit. Voor deze opvang is geen Europese aanbestedingsprocedure gestart omdat niet duidelijk is en was voor hoe lang deze opvang nog nodig is. Vanuit de Europese wetgeving is bepaald dat deze opvang voor de jaren 2022 en 2023 nog als crisis mag worden gezien en dus niet aanbesteed hoefde te worden. Vanaf 2024 geldt deze “crisis” in het kader van Europese aanbesteding niet meer.
De tweede Europese aanbestedingsfout betrof de inrichting van de woonunits op de doorstroomlocatie voor statushouders. Deze locatie huisvest tijdelijk statushouders voor de gemeenten Venray, Peel en Maas, Beesel en Horst aan de Maas. Bij de éénmalige kosten voor inrichting van de woonunits is de Europese aanbestedingsgrens met € 308.031 overschreden. Ook hiervoor geldt dat de gemeente zich hard heeft gemaakt om deze statushouders tijdelijk op te vangen totdat zij een permanente huisvesting binnen één van de vier gemeenten krijgen. Door deze opvang in de regio waar de statushouders aan toe gewezen zijn kan meteen worden gestart met inburgeren en meedoen in de regio.
Wet fido, schatkistbankieren, Ufdo en Ruddo
De Wet financiering decentrale overheden (fido) en onderliggende regelingen in de vorm van Regeling schatkistbankieren decentrale overheden, Uitvoeringsregel financiering decentrale overheden (Ufdo) en Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (Ruddo), bevatten regels die de risico’s voor gemeenten moeten beperken bij lenen en beleggen. Conform de aanbeveling in de kadernota rechtmatigheid 2024 wordt hierover gerapporteerd in de paragraaf bedrijfsvoering. De interne controle heeft géén onrechtmatigheden geconstateerd voor deze onderdelen.