2. Een sterke sociale basis

In 2024 is geïnvesteerd in het versterken van de sociale basis en het betaalbaar en beschikbaar houden van professionele zorg voor inwoners die dit echt nodig hebben.

• Er is gestart met een nieuwe aanpak om inwoners met geldzorgen en financiële uitdagingen te ondersteunen. Dit met als doel om stress te verlagen en stabiliteit te creëren. De werkwijze omvat het persoonlijk uitnodigen van inwoners die al bekend zijn bij de gemeente, evenals het bereiken van anderen via samenwerkingspartners. Om meer inwoners die het nodig hebben te ondersteunen, hebben we daarnaast de inkomensgrens van ons aanbod inkomensondersteuning verhoogd (en op één lijn getrokken) naar 130% van de bijstandsnorm. Hierdoor kunnen wij ook werkenden helpen en inwoners met een AOW-uitkering.
• We hebben samen met Zelfregie een lokale samenwerking met ervaringsdeskundigen opgestart. Vanuit hun ervaringsdeskundigheid dragen ervaringswerkers bij aan het kunnen redeneren vanuit de leefwereld van een inwoner of een gezin. De ervaringswerkers zijn inzetbaar ter ondersteuning van inwoners, maar ook voor het meedenken op casuïstiek- en beleidsniveau.
• In het najaar van 2024 hebben alle inwoners uit Horst aan de Maas een eerste Meedoen krant ontvangen. De krant geeft informatie aan inwoners over waar het beleid rondom een sterke sociale basis over gaat en op welke vlakken de gemeente inwoners kan ondersteunen bij meedoen in de gemeente.

Het huidige systeem van zorg en ondersteuning is onhoudbaar. De enige manier om ook toekomstige generaties de zorg te kunnen bieden die ze nodig hebben, is door te zorgen dat minder mensen zorg nodig hebben. Met de transformatie van zorg naar gezondheid, willen we ervoor zorgen dat iedereen de hulp krijgt die hij nodig heeft. Inwoners worden eerder geholpen, waardoor we een zware zorgvraag kunnen voorkomen.

De belangrijkste resultaten voor 2024 zijn:

• We hebben het netwerk van partners rondom IN! verder uitgebouwd tijdens de netwerkconferentie in juni 2024. Samen met de partners is richting en uitvoering gegeven aan de IN! preventieaanpak. Er zijn speerpunten geformuleerd voor het vervolg, waarbij de focus ligt op de beschermende rol van ouders bij het opgroeien van het kind.
  
• We hebben uitvoering gegeven aan ons plan van aanpak GALA waarbij we beschikbare middelen slim combineren om onze doelen te realiseren. Dit doen we vanuit een samenhangende lokale aanpak (IN!) op drie uitvoeringslijnen, sport, bewegen & cultuur, gezondheid & sociale basis. De focus ligt op het versterken van de leefomgeving, waarin gezond gedrag gepromoot wordt. Concreet betekent dit dat alle werkzaamheden die hebben plaatsgevonden in het teken stonden van de beweging van zorg naar gezondheid, van genezen naar preventie, van kwetsbaar naar vitaal en van aan de kant staan naar inclusief.
  • Sport, bewegen en cultuur: Naast het Transitieplan Sport aan de Maas (zie 1,4 Sport, leefstijl en gezondheid) heeft gemeente Horst aan de Maas zich per 1 september 2024 aangesloten bij het Volwassenenfonds Sport en Cultuur. . Dit is een voorziening die op een laagdrempelige manier bevordert dat volwassen inwoners met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm duurzaam kunnen deelnemen aan sportieve of culturele activiteiten.
  • Gezondheid: Er is zowel ingezet op regionale en lokale ontwikkelingen. Er is gewerkt aan het realiseren van een lokale ketenaanpak Kansrijke Start. Samen met de regiogemeenten en de zorgverzekeraar is de ketenaanpak valpreventie uitgevoerd. Daarnaast is er gewerkt aan het verminderen van het percentage inwoners dat kampt met overgewicht en obesitas middels de ketenaanpakken KeiGezond en GLI. Vanuit IN! is ingezet op een integrale aanpak op middelengebruik met een focus op het aantrekkelijker en vanzelfsprekender maken van gezonde keuzes vanuit de methodische aanpak van het landelijke OKO model (‘Opgroeien in een Kansrijke Omgeving’).
  • Sociale basis: Vanuit de sociale basis is er zowel regionaal als lokaal verder gebouwd aan vitale gemeenschappen, waaronder de doorontwikkeling van de ketenaanpak Welzijn op Recept, de inzet van jongeren- en opbouwwerkers vanuit Synthese en het realiseren van laagdrempelige fysieke ontmoetingsplekken in de kernen. Tevens is de ontwikkeling van regionale projecten gestimuleerd. Daarbij ging het zowel om het vormen van ondersteunende netwerken of cirkels van informele zorgverleners in de buurten en wijken waar de 65 plussers wonen als om het ontwikkelen van de veerkracht en talent van jongeren.

• We hebben Sociale Kracht Sessies georganiseerd: dit zijn bijeenkomsten waarin professionals, vrijwilligers en inwoners elkaar ontmoeten, waar zij kennis delen, waar nieuwe samenwerkingen ontstaan en nieuwe initiatieven opbloeien. Ook ondersteunen we inwoners bij het opzetten van naoberzorgcirkels: dit zijn lokale initiatieven waarbij inwoners elkaar helpen als zij vragen hebben (matchen vraag-aanbod). Er is in 2024 een naobercirkel in Broekhuizenvorst opgezet. En er is een start gemaakt met het opzetten van een naobercirkel in Hegelsom. Inwoners ervaren dit als prettig en het vergroot de gemeenschapszin in straten en buurten. De bereidheid om iets voor elkaar te doen is groot. We zoeken ook naar verbinding tussen naobercirkels onderling en met onder meer KBO’s omdat naobercirkels een deel van het antwoord kunnen zijn op de uitdagingen van het ouder worden.  
  
• Via onder meer onze welzijnsstichting Synthese hebben we voorzien in de toenemende vraag aan zorg en ondersteuning. Vooral jongeren, inwoners met financiële vragen en mantelzorgers hebben hierdoor meer en vooral sneller de ondersteuning gekregen die zij nodig hebben. Door de vrij toegankelijke ondersteuning via Synthese zijn inwoners met een hulpvraag snel en laagdrempelig geholpen. In 2024 is sociaal juridische hulp gecontinueerd. Vanwege de toename in hulpvragen is geïnvesteerd in deze vorm ondersteuning. In 2024 is ook de beleidslijn ‘Gelukkig en gezond ouder worden en zijn in Horst aan de Maas’ vastgesteld, met specifieke focus op mantelzorg en inwoners met dementie en hun naasten. Samen met onze partners richten we ons op drie pijlers:
  • Inwoners vinden en zien;
  • Inwoners passend ondersteunen, en;
  • Dit vervolgens duurzaam te borgen in ons integrale beleid vanuit praktijkervaringen.

• Voor wat betreft het jongerenwerk is er een toenemende behoefte voor de inzet binnen en buiten scholen. Daarover blijven we in gesprek. De voorlichtingen en trainingen bij sociale veiligheid en weerbaarheidstrainingen zijn dan ook goed bezocht in 2024.
  
• We zijn in 2024 gestart met Mik-Mak plekken. Dit volgt uit de beslissing om het Herstelhuis Noord-Limburg, samen met het Herstelhuis Midden-Limburg, te verhuizen naar Horst aan de Maas. Hier kunnen mensen terecht die door omstandigheden in hun omgeving een tijdelijk verblijf op een andere plek nodig hebben om rust en stabiliteit te creëren. De ervaringswerkers van Zelfregie ondersteunen de inwoners tijdens hun verblijf om te werken aan herstel. Met het Mik-Mak concept is het vertrekpunt ‘impact maken’ en staat de vraag ‘hoe kan het wel?’ centraal, daar waar inwoners vanwege kaders en systeemdenken tussen wal en schip vallen.
  
• De huidige raamovereenkomsten Wmo en jeugdhulp hebben wij samen met de MGR en de gemeenten van Noord-Limburg geëvalueerd. Op basis van de uitkomsten van de evaluaties is gewerkt aan het verlengen van deze overeenkomsten of aan een nieuwe inkoop. Onderdeel van deze trajecten was het uitvoeren van tariefonderzoek. Het doel is om ook vanaf 2026 de passende zorg en ondersteuning van goede kwaliteit aan onze inwoners te bieden en te zorgen dat we aanbieders reële tarieven voor deze zorg en ondersteuning betalen.

• We hebben in 2024 verder geïnvesteerd in het werken met de Stabiliteitsaanpak onder meer door medewerkers te trainen en te werken aan hernieuwde houvast . De Stabiliteitsaanpak is gericht op het verlagen van de stress en het creëren van (meer) stabiliteit voor inwoners met (vaak meerdere) problemen. Met de Stabiliteitsaanpak staan ontschotting en redeneren vanuit de leefwereld van inwoners centraal en zijn processen, systemen en kaders ondersteunend aan de oplossingen die nodig zijn om stabiliteit te creëren.
  
• We zijn gestart met de Triagetafel Horst aan de Maas, waarmee we twee keer per week samen met politie, Veilig Thuis en het Zorg- en Veiligheidshuis de meldingen van huiselijk geweld en kindermishandeling bespreken en triageren (beoordelen). De Triagetafel draagt bij aan een completer beeld van de gemelde situatie en een sterkere samenwerking, en daarmee aan het eerder en effectiever stoppen van huiselijk geweld.

Wij blijven het belangrijk vinden dat iedereen mee kan doen.

• In 2024 is besloten dat het concept Onze Loods verder uit te bouwen, zodat nog meer inwoners, nog beter mee gaan doen. Dat gaan we doen op een nieuwe locatie. Dit vormt de eerste stap naar een lokaal werk-ontwikkel-ontmoetbedrijf.
• Daarnaast hebben we een ontwikkelroute met meerdere fases gerealiseerd waarbij we inwoners stappen laten maken richting werk. Dit organiseren we samen met onze partners: Onze Loods, Rendiz, NLW en een groeiend aantal lokale ondernemers. Maandelijks komen de partners op een van de locaties bij elkaar om van elkaar te leren en elkaar te inspireren. Zo streven we gezamenlijk naar het gewenste doel: het laten groeien van inwoners.
• In de uitvoering van de Wet inburgering zetten we naast de verplichte onderdelen, zo snel mogelijk in op activering van statushouders. Met als doel om hen, binnen hun mogelijkheden, maximaal te laten meedoen. Liefst via werk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de ontwikkelroute zoals hiervoor beschreven.
• Ook is er in 2024 een banenmarkt georganiseerd. Werkgevers waren in de lead en wij hebben hen daarbij gefaciliteerd. 24 bedrijven uit verschillende branches waren aanwezig en in totaal hebben tussen de 300 en 500 gasten de banenmarkt bezocht. Dit heeft in ieder geval 8-10 concrete banen voor werkzoekenden opgeleverd en de nodige vervolggesprekken met werkgevers.

In 2024 hebben we ons op verschillende manieren ingezet om de gelijke kansen in het onderwijs te versterken en vergroten.

• We zijn verdergegaan met het uitvoeringsprogramma Onderwijshuisvesting en de concrete planontwikkeling voor Kindcentrum de Weisterbeek en de basisscholen in Sevenum.
• Het nieuwe IHP met het nieuwe Uitvoeringsprogramma Onderwijshuisvesting 2025-2029 is vastgesteld, waarin we vanuit de gezamenlijke visie op passend en inclusief onderwijs, goede en passende huisvesting gaan realiseren door de (ver)nieuwbouw van verschillende kindcentra.
• We hebben gewerkt aan het bieden van passend en inclusief onderwijs voor alle kinderen uit Horst aan de Maas. In het primair onderwijs hebben we weer geïnvesteerd in de verbrede toelating van SBO de Twister om zo kinderen die anders naar het Speciaal Onderwijs zouden gaan in Venlo, thuisnabij passend onderwijs te laten volgen. In het Voortgezet Onderwijs is de samenwerking rondom het onderwijsaanbod versterkt. We zijn daar verder in gesprek gegaan over hoe we ook daar de toelating van leerlingen op speciaal onderwijs mogelijk kunnen maken.
• We hebben structureel geïnvesteerd in het Nieuwkomersonderwijs zodat het onderwijs sneller in staat is kinderen van nieuwkomers mee te laten doen.

De bibliotheek krijgt een steeds belangrijkere rol in de sociale basis. Het doel is dat iedereen toegang heeft tot een volwaardige openbare bibliotheek: een plek die kennis en informatie beschikbaar stelt, die mogelijkheden biedt voor ontwikkeling en educatie, die lezen stimuleert, die ontmoetingen en debatten organiseert en die inwoners laat kennismaken met kunst en cultuur.

• In 2024 hebben we gewerkt aan een toename in de toegankelijkheid van de bibliotheek en een doorontwikkeling van het huidige aanbod van de bibliotheek. Dit om vanaf medio 2025 te voldoen aan de zorgplicht bibliotheekwerk.
• Er is geïnvesteerd in de aanwezigheid van meer bibliotheekprofessionals tijdens de openingsuren en we zijn gestart met de doorontwikkeling van het Informatiepunt Digitale Overheid naar een volledig informatiepunt.
• BiblioNu heeft gewerkt aan de uitvoering van het taalakkoord. De bibliotheek is met het Taalhuis het aanspreekpunt voor inwoners met een taalvraag. Met de taalcursus die zij aanbieden kunnen zij ook meteen ondersteuning bieden.
• Het Taalhuis heeft geïnvesteerd in het vergroten van het bewustzijn en het opzetten van samenwerkingen rondom het thema basisvaardigheden.
• We volgen de landelijke programma's gericht op uitgebreidere openingsuren, het Informatiepunt Digitale Overheid en de doorontwikkeling van het bibliotheekprogramma.
• We maken afspraken over hoe we deze doorvertalen naar de bibliotheek in onze gemeente.