4. Duurzaam Horst aan de Maas

• In 2024 voerden wij het Programma Energiebesparing Horst aan de Maas 2023 – 2026 uit. In november 2024 is de gemeenteraad geïnformeerd over de voortgang van dit programma.
• We zijn verdergegaan met de voorbereidingen voor het project voor grootschalige opwek van zonne- en windenergie in de Gedeelde Peel, de Dorperpeel. Dit op basis van de in 2023 gesloten intentieovereenkomst tussen bewoners, grondeigenaren, ontwikkelaar, Provincie, Waterschap én gemeente. In de intentieovereenkomst is afgesproken om verder te onderzoeken of en onder welke voorwaarden er een zonnepark gerealiseerd kan worden in de Dorperpeel.
• In 2024 is de nieuwe organisatie van de RES van start gegaan. Hiervoor is een centrumgemeente-regeling uitgewerkt, met Venlo als centrumgemeente. Deze regeling lag in de tweede helft van 2024 ter goedkeuring voor aan alle deelnemende gemeenten. De centrumgemeente-regeling is door alle gemeentes vastgesteld en is daarmee nu van kracht.
• Netcongestie is een regionale én nationale opgave én niet slechts gemeentelijk. Dit onderwerp is regiobreed opgepakt in de RES Noord- en Midden-Limburg. Samen met de regio zijn we in 2024 gestart met het opstellen van een Regionale Energievisie. In deze visie over het toekomstige energiesysteem komt zowel netcongestie als waterstof aan bod. De regionale Energievisie is input voor de op te stellen Provinciale Energievisie.  Voor de aanpak van netcongestie zijn in de gemeente Horst aan de Maas verscheidene zaken opgepakt. Zo is gewerkt aan het stroomlijnen van de samenwerking met Enexis. Dit om het verzwaren van het elektriciteitsnet snel maar ook zorgvuldig te ondersteunen. Tevens zijn de eerste stappen gezet om op zoek te gaan naar de vorming van Energiehubs.
• Op gebied van waterstof zitten we in een kerngroep bij de RES. Na een lange aanloop begint waterstof nu actueel te worden. Het beeld van de lokale kansen voor waterstof wordt steeds duidelijker.
• De studie ‘Energietransitie in de glastuinbouw’ is afgerond. Het rapport komt begin 2025.
• Het onderwerp Bio-circulariteit staat nog in de kinderschoenen in gemeenteland en binnen de gemeente Horst aan de Maas in het bijzonder. We zijn begonnen met het inventariseren van de mogelijkheden en kansen.

• Het Van der Horstplein in Horst en de P. Dinckelstraat in Tienray zijn klimaatadaptief gemaakt. Ook is het afkoppelen door private partijen voortgezet. In totaal is hierdoor ca 1.6 ha aan verhard oppervlak van de riolering afgekoppeld.
• Bij het oplossen van knelpunten wateroverlast ervaren we door drukte bij adviesbureaus en lange vergunningprocedures helaas vertraging in de uitvoering. De Zumpel Grubbenvorst en de Schoolstraat Horst gaan hierdoor in 2025 in uitvoering. Voorbereidingen voor andere knelpunten zijn in 2024 opgestart.  
• Voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) opgave hebben we alle voorgeschreven rioolverbetermaatregelen uitgevoerd. Dit zijn ingrepen in het rioolstelsel zoals het verhogen van overstortdrempels en het vergroten van buisdiameters met als doel om rioolwater naar bergbezinkbassins, pompgemalen of locaties waar Groene Bergingen gepland zijn te leiden. Hiermee vermijden we overstorten op andere locaties.
• Voor geplande Groene Bergingen zijn onderzoeken en ontwerpen opgesteld en waar nodig onderhandelingen voor grondaankoop opgestart. Van de KRW-afkoppelopgave van 37 ha is nu ca 47% gehaald. Hier is versnelling noodzakelijk maar voor de komende jaren zijn veel afkoppelprojecten gepland.

Met betrekking totde afvalinzameling stond het jaar 2024 vooral in het teken van het borgen van onze huis-aan-huis afvalinzameling vanaf 1 maart 2025. Ons 10-jarige contract met afvalinzamelaar Prezero eindigde namelijk op die datum. Het vernieuwen van een inzamelcontract is ook een logisch moment om de wijze van afvalinzameling weer eens tegen het licht te houden. Al sinds 2012 horen onze inwoners bij de afvalscheidingskampioenen van Nederland. En dat willen we in de toekomst ook zo houden, met een verantwoorde balans tussen service en kosten. In maart 2024 is de gemeenteraad daarom geïnformeerd over de wijzigingen die per 1 maart 2025 nodig zijn om:

1. onze afvalinzameling uitvoerbaar te houden;
2. de kostenstijgingen aanzienlijk te kunnen beperken;
3. een gezondere leefomgeving te bevorderen.

De wijzigingen passen binnen de inhoudelijke richting en het kader dat de gemeenteraad in 2012 heeft vastgelegd in de Afvalstoffenverordening. Tevens toont de medio 2023 uitgevoerde enquête naar de ervaringen van onze inwoners met betrekking tot onze afvalinzameling, dat er ook voldoende draagvlak is voor deze wijzigingen.

Daarnaast is in het voorjaar van 2024 een onderzoek uitgevoerd naar het onderbrengen van onze afvalinzameling bij de Gemeenschappelijke Regeling Reinigdienst Maasland (RDM). Uit dit onderzoek volgde dat het in meerdere opzichten goed is voor onze gemeente om voor onze afvalinzameling aan te sluiten bij dit regionaal samenwerkingsverband van de gemeenten Leudal, Maasgouw, Roerdalen en Echt-Susteren. Op 18 juni 2024 heeft ons college,net als het college van gemeente Beesel, daarom een toetredingsverzoek gedaan aan RDM. Vervolgens is een maandenlang en zorgvuldig toetredingsproces doorlopen, waarbij de gemeenteraad ook is betrokken. Dit heeft geresulteerd in de toetreding van onze gemeente en de gemeente Beesel tot RDM per 1 maart 2025. Hiermee is ook uitvoering gegeven aan een van de speerpunten uit het collegeprogramma, namelijk het (nog meer) benutten van de meerwaarde van regionale samenwerking op het vlak van ons afval- en grondstoffenbeheer.
Gedurende heel 2024 is er veel werk verricht om de geplande wijzigingen in de afvalinzameling en een overgang naar RDM als nieuwe afvalinzamelaar, operationeel goed voor te bereiden en onze inwoners met goede communicatie zo goed mogelijk te helpen bij deze veranderingen.

Per inwoner van onze gemeente is in 2024 gemiddeld 26,4 kilo (fijn en grof) restafval aangeboden. Het gemiddeld scheidingspercentage in onze gemeente kwam in 2024 uit op ruim 95% waarmee onze doelstelling (95%) wederom is gehaald.